Wat is een oogdrukmeting?
- Leonie
- 27 januari 202527 jan 2025
- Bekeken: 3483
Een oogdrukmeting is een onderzoek om de druk binnenin het oog, ook wel de intraoculaire druk genoemd, te meten. Deze druk wordt veroorzaakt door het kamerwater, een heldere vloeistof in het oog, dat continu wordt aangemaakt en afgevoerd. Het evenwicht tussen de aanmaak en afvoer van dit vocht is essentieel voor het behoud van een gezonde oogfunctie.
Een te hoge of te lage oogdruk kan leiden tot serieuze oogproblemen. Bij een te hoge druk (hypertonie of oculaire hypertensie) is er kans op schade aan het netvlies en/of de oogzenuw, wat glaucoom tot gevolg kan hebben. Dit is een aandoening die vaak onopgemerkt blijft tot er onherstelbare schade is ontstaan. Ook een te lage oogdruk (hypotonie) kan gevolgen hebben, zoals een vervorming van het oog, wat tot wazig zicht leidt. Daarom is oogdrukmeting een essentieel onderdeel van het controleren van de ooggezondheid.
Wanneer is een oogdrukmeting nodig?
De oogdruk speelt een cruciale rol in het functioneren van het oog. Het helpt het oog zijn bolvorm te behouden, wat nodig is voor een scherp zicht. Maar wanneer deze druk te hoog of te laag wordt, kan dit problemen veroorzaken. Een oogdrukmeting is belangrijk om deze afwijkingen vroegtijdig op te sporen. Vroege diagnose maakt het namelijk mogelijk om behandelingen in te zetten die verdere schade kunnen voorkomen.
Vooral glaucoom, een veel voorkomende oogziekte, is sterk gerelateerd aan een verhoogde oogdruk. Glaucoom wordt ook wel de ‘sluipmoordenaar van het zicht’ of ‘de stille dief’ genoemd omdat het in de beginfase meestal geen symptomen geeft. Regelmatige oogdrukmetingen zijn daarom essentieel, vooral voor mensen met een verhoogd risico.
De normale oogdruk ligt meestal tussen de 10 en 21 mmHg en verschilt per persoon. Gedurende de dag kan de oogdruk schommelen, zelfs bij mensen zonder problemen rondom de oodruk. Soms wordt er een dagcurve gemaakt, waarbij de oogdruk meerdere keren op een dag wordt gemeten. Dit geeft een compleet beeld van de schommelingen en kan helpen bij een eventuele doorverwijzing naar een optometrist of oogarts.
Een oogdrukmeting wordt meestal aangeraden in de volgende situaties:
- Preventief onderzoek: Personen boven de 40 jaar wordt geadviseerd om hun ogen regelmatig te laten controleren, zelfs als ze geen zichtproblemen ervaren. Dit geldt met name voor mensen met een familiegeschiedenis van glaucoom.
- Symptomen: Als je klachten hebt zoals wazig zien, pijn in of rond de ogen, of een verminderd gezichtsveld, kan een oogdrukmeting helpen de oorzaak te achterhalen.
- Controle na diagnose: Als er al een oogziekte is vastgesteld, zoals glaucoom, zijn regelmatige metingen nodig om de effectiviteit van de behandeling te controleren.
- Risicogroepen: Mensen met aandoeningen zoals diabetes, hoge bloeddruk, of bepaalde medicatiegebruikers (bijvoorbeeld steroïden) hebben een verhoogd risico op oogproblemen en moeten mogelijk vaker hun oogdruk laten meten. Ook mensen met een hoge sterkte hebben een verhoogd risico. Denk hierbij aan sterktes boven S -6,00 en S +4,00.
Wanneer ontstaat een te lage oogdruk?
Hoewel minder vaak voorkomend, kan een te lage oogdruk ook serieuze problemen veroorzaken. Een lage druk betekent dat er te weinig kamerwater in het oog zit. Daardoor verliest het ook de stevigheid die nodig is om de bolvorm te behouden. Dit kan leiden tot vervorming van het oog, waardoor het licht niet goed op het netvlies wordt geprojecteerd. Het gevolg is vaak wazig zicht en, in ernstige gevallen, zelfs verlies van het gezichtsvermogen.
Een te lage oogdruk kan ontstaan door complicaties na oogoperaties, zoals een lekkage van kamerwater. Andere oorzaken kunnen een netvliesloslating of ontstekingen in het oog zijn. Het is belangrijk om een te lage oogdruk snel te behandelen om verdere schade te voorkomen.
Wanneer ontstaat een te hoge oogdruk?
Een te hoge oogdruk ontstaat wanneer er meer kamerwater wordt aangemaakt dan afgevoerd, wat druk opbouwt in het oog. Dit kan schade veroorzaken aan de oogzenuw, die verantwoordelijk is voor het doorgeven van visuele informatie aan de hersenen. In ernstige gevallen kan dit leiden tot verlies van het gezichtsvermogen.
Een te hoge oogdruk is echter niet altijd synoniem met glaucoom. Sommige mensen hebben een verhoogde oogdruk zonder dat er schade aan de oogzenuw optreedt. Dit wordt oculaire hypertensie genoemd. Toch is het belangrijk om de druk regelmatig te controleren, omdat het risico op glaucoom met de tijd kan toenemen.
Bij glaucoom kan de druk bovendien schommelen, wat extra risico’s met zich meebrengt. Zonder behandeling kan de schade aan de oogzenuw onomkeerbaar worden, wat de noodzaak van tijdige detectie en interventie benadrukt.
Hoe verloopt een oogdrukmeting?
Een oogdrukmeting, ook wel tonometrie genoemd, kan op verschillende manieren worden uitgevoerd. Hieronder bespreken we de meest gebruikte methoden.
- Applanatie Methode
Dit is de meest nauwkeurige methode en wordt vaak gebruikt bij dagcurve-metingen. Je krijgt verdovende druppels in je ogen, die een licht prikkelend gevoel kunnen geven. De verdoving werkt snel en is na 15 minuten uitgewerkt. Tijdens de meting wordt een tonometer voorzichtig tegen het hoornvlies geplaatst om de oogdruk te meten. Tussen de metingen zit ongeveer twee uur. Je kunt in de tussentijd even naar huis of in de buurt blijven. Er kan ook een detailopname worden gemaakt, zodat de oogarts eventuele afwijkingen kan diagnosticeren. - Non-contact Tonometrie (lucht puf-methode)
Bij deze methode wordt het oog niet aangeraakt, wat het een minder invasieve methode maakt. Een klein luchtstraaltje wordt in het oog geblazen om de oogdruk te meten. Hoewel minder nauwkeurig, is deze methode prima voor snelle screening bij opticiens. Als er iets afwijkends wordt gevonden, word je doorverwezen naar een optometrist of oogarts, die dan waarschijnlijk alsnog door middel van de applanatie methode de oogdruk zal meten. - Tonopen
Bij deze methode wordt een draagbare pen gebruikt, die lichtjes tegen de oogbol tikt. Ook hierbij worden de ogen verdoofd. Deze methode is handig voor patiënten die bijvoorbeeld bedlegerig zijn. Het is ook geschikt voor mensen met een afwijkend hoornvlies of mensen die een hoornvliestransplantatie hebben ondergaan.
Wordt een oogdrukmeting vergoed?
De vergoeding voor een oogdrukmeting hangt af van waar het onderzoek wordt uitgevoerd. Bij een opticien kost de meting meestal niks. Bij een speciale oogkliniek betaal je meestal zelf, tenzij je aanvullend verzekerd bent. In het ziekenhuis wordt de meting vaak vergoed, maar dit valt onder het eigen risico. Vraag daarom altijd vooraf naar de kosten om verrassingen te voorkomen.
Wat zijn de behandelopties bij afwijkende oogdruk?
Als de oogdruk te hoog of te laag is, zijn er verschillende behandelopties beschikbaar, afhankelijk van de ernst en oorzaak:
- Oogdruppels: Deze worden vaak voorgeschreven om de aanmaak van kamerwater te verminderen of de afvoer ervan te verbeteren. Ze zijn meestal de eerste stap bij de behandeling van hoge oogdruk.
- Laserbehandeling: Bij hoge oogdruk kan een laserprocedure helpen om de afvoer van kamerwater te verbeteren. Deze behandeling is snel en relatief pijnloos.
- Operatie: In ernstige gevallen kan een chirurgische ingreep nodig zijn om een alternatieve afvoerroute voor het kamerwater te creëren.
- Controle en monitoring: Bij lage oogdruk wordt vaak nauwlettend gecontroleerd om te voorkomen dat de situatie verslechtert. Soms is alleen het aanpakken van de onderliggende oorzaak voldoende.
Wat kun je zelf doen?
Naast regelmatige oogdrukmetingen zijn er dingen die je zelf kunt doen om je ogen gezond te houden:
- Leefstijl: Zorg voor een gezonde levensstijl met voldoende beweging en een gebalanceerd dieet. Vermijd overmatig alcoholgebruik en roken.
- Ooghygiëne: Houd je contactlenzen schoon en draag ze niet langer dan voorgeschreven. Bescherm je ogen tegen UV-straling met een goede zonnebril.
- Regelmatige controles: Bezoek regelmatig een optometrist of oogarts, vooral als je tot een risicogroep behoort.
Met een oogdrukmeting kun je tijdig problemen opsporen en ernstige schade aan je ogen voorkomen. Twijfel je of je een meting nodig hebt? Aarzel dan niet om contact op te nemen met een specialist. Je ogen zijn onmisbaar en verdienen de beste zorg!
